Wat is Schematherapie?
Schematherapie is een vorm van psychotherapie voor mensen met ernstige psychische stoornissen, zoals een persoonlijkheidsstoornis. Schematherapie is ontwikkeld door Jeffrey Young en collega’s vanaf 1990. Schematherapie helpt cliënten de oorsprong van gedragspatronen te doorgronden en te veranderen. In deze therapie onderzoeken therapeut en cliënt samen in hoeverre ervaringen uit de jeugd de huidige patronen en het dagelijks leven van cliënt beïnvloeden. Cliënten leren zichzelf te veranderen met als doel dat zij zich beter gaan voelen, beter voor zichzelf kunnen zorgen en beter voor zichzelf op kunnen komen. Er is in de therapie veel aandacht voor het leren voelen wat je eigen behoeften zijn en cliënten leren hier tevens op een gezondere manier voor op te komen. Hierdoor verandert niet alleen het gedrag, maar veranderen ook de gedachten en gevoelens.
Met een schema wordt in de psychologie bedoeld: je opvattingen, emoties en houdingen over jezelf en de wereld om je heen, om gebeurtenissen te interpreteren en er betekenis aan te geven. Dit beïnvloedt vervolgens weer je gevoelens en gedrag. Schema’s ontwikkel je in de loop der jaren en worden sterk bepaald door je vroege ervaringen. Zijn deze ervaringen negatief, dan kan iemand negatieve opvattingen (bijvoorbeeld over zichzelf) ontwikkelen, die iemand eigenlijk helemaal niet verder helpen. Dit worden disfunctionele schema’s genoemd. In schematherapie ligt dan ook veel nadruk op de huidige invloed van opvoeding, omgeving, en ervaringen uit de jeugd. Ook al is iemand zich daar niet zo bewust van, de schema’s uit de vroege periode beïnvloeden nog steeds vaak in negatieve zin diens huidige leven.
Hoe werkt Schematherapie?
In de Schematherapie wordt gekeken naar de ervaringen die iemand heeft gehad als kind en hoe diegene in de vervulling van de basisbehoeften gefrustreerd of gekwetst is. Schematherapie helpt mensen dus om de oorsprong van gedragspatronen te begrijpen en daarna te veranderen. In de schematherapie wordt bekeken hoe de jeugdervaringen doorwerken in het dagelijks leven van nu. Wat vroeger immers nuttig en helpend was, hoeft dit nu niet meer te zijn. Een voorbeeld hiervan is dat iemand zich als kind heeft aangeleerd om zich voortdurend aan te passen naar de wens van een ander (dan vielen er minder klappen in huis), maar dit in de volwassenheid iemand belemmert om eigen keuzes te maken.
Door steeds samen met een therapeut (en evt. ook met groepsgenoten als de therapie in een groep plaats vindt) te kijken naar wat er gebeurt, leert iemand om automatische en vaak niet productieve processen stop te zetten. Cliënten leren om in contact te komen met hun eigen onderliggende behoeften en op deze manier leren zij om andere keuzes te maken. Cliënten worden tevens uitgedaagd om andere mogelijkheden uit te proberen. Belangrijke mensen uit diens omgeving kunnen betrokken worden bij de behandeling zodat cliënten ook steeds beter met hen om kunnen gaan.
Schematherapie maakt, naast cognitief gedragstherapeutische interventies, veel gebruik van experiëntiële technieken in de vorm van bijvoorbeeld meerstoelentechnieken en imaginatie met rescripting. De relatie tussen psycholoog en cliënt is extra belangrijk in schematherapie. Vaak neemt de psycholoog een soort ouderrol aan (dit wordt ‘limited reparenting’ genoemd). De therapeut reageert als een vader of moeder. Zo krijg de cliënt aandacht voor behoeften die je in je jeugd hebt gemist. Daarnaast ontstaat er door deze vertrouwelijke relatie ruimte om je schema’s te veranderen.
Voor wie?
Schematherapie is een bewezen effectieve behandeling voor mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Daarnaast is er positief effect gevonden van schematherapie bij behandeling van Cluster C persoonlijkheidsproblematiek, hoewel daar minder onderzoek naar gedaan is. In de praktijk wordt schematherapie ook regelmatig ingezet bij hardnekkige / recidiverende ‘As I’ problematiek.
Schematherapie opleiding volgen?
Bij Cure & Care Development bieden wij verschillende schematherapie opleidingen aan om jou te leren hoe je schematherapie toe kunt passen. Wij hebben een basiscursus en een vervolgcursus ontwikkeld en daarnaast zijn er cursussen die zich specifiek richten op groepsschematherapie (zowel gericht op volwassenen als adolescenten / jong volwassenen). Tot slot bieden we een opleiding aan gericht op het combineren van schematherapie en EMDR. Wanneer je hierin geïnteresseerd bent kun je een kijkje nemen op onze pagina van onze Schematherapie opleidingen.
